Nie wszyscy zdają sobie sprawę z posiadanego ustawowego prawa żądania od gminy odszkodowania w sytuacji gdy obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego powoduje, że:
- korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem wynikającym z poprzedniego planu stało się niemożliwe,
- wartość nieruchomości uległa obniżeniu.
Powyższe prawo zapewnia art. 36 ust. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2016 r., poz. 778 z późn. zm.).
Odszkodowanie, wykupienie nieruchomości lub zaoferowanie innej nieruchomości
Uchwalenie lub zmiana planu miejscowego może sprawić, że dotychczasowy sposób korzystania z nieruchomości czy też jej części staje się ograniczony, a nawet niemożliwy. Niekiedy niemożliwe jest również korzystanie z nieruchomości w sposób zgodny z wcześniejszym przeznaczeniem lub sposobem użytkowania. Wówczas właściciel nieruchomości ma prawo ubiegać się o zadośćuczynienie.
Wymienione powyżej sytuacje mogą mieć miejsce zarówno w przełożeniu bezpośrednim do ustaleń naszej nieruchomości ale również ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości lub uniemożliwienie z jej korzystania w sposób dotychczasowy może nastąpić w wyniku ustaleń planu dla nieruchomości sąsiednich. W celu oceny ustaleń planu należy brać pod uwagę wszystkie jego ustalenia , w tym wskaźniki i parametry zabudowy, nie ograniczając się wyłącznie do samego przeznaczenia.
Ustawa przewiduje trzy formy rekompensaty: odszkodowanie za poniesione szkody, wykupienie nieruchomości lub jej części, a także zaoferowanie nieruchomości zamiennej.
Bywa również, że uchwalenie planu miejscowego niesie za sobą obniżenie wartości nieruchomości. Jeżeli w tym przypadku właściciel zbył nieruchomość i nie złożył wniosku o rekompensatę w trzech wymienionych formach, może ubiegać się o odszkodowanie w wysokości równej obniżeniu wartości nieruchomości. Wysokość odszkodowania z tytułu uchwalenia lub zmiany miejscowego planu ustala się na dzień sprzedaży nieruchomości.
Swoje roszczenia można zgłaszać przez 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy zaczął obowiązywać.
Koszty odszkodowań pokrywa gmina – ma ona 6 miesięcy na ich wypłacenie licząc od dnia złożenia wniosku wraz z wymaganymi załącznikami.